- Dinsdag 19 september is het Prinsjesdag en dan presenteert het kabinet de financiële plannen voor voor 2024.
- Vanwege de demissionaire status van het kabinet Rutte IV zijn explosieve dossiers, zoals de invoering rekeningrijden, doorgeschoven naar een volgend kabinet.
- Diverse plannen zijn al uitgelekt: Business Insider bespreekt 15 zaken die je persoonlijke financiën kunnen raken in 2024.
- Lees ook: Miljoenennota deels uitgelekt: koopkracht doorsnee huishouden stijgt 1,8% in 2024
Aanstaande dinsdag 19 september is het Prinsjesdag. Er zal die dag niet alleen aandacht zijn voor de hoedenparade; het wordt ook de laatste begroting van het kabinet Rutte IV. Daarbij zitten ook maatregelen die je portemonnee direct raken.
Aangezien het kabinet demissionair is, zijn enkele belangrijke onderwerpen controversieel verklaard: deze worden doorgeschoven naar een volgend kabinet. Hieronder valt bijvoorbeeld de geplande invoering van rekeningrijden. Met andere onderwerpen is het business as usual.
Behalve de hoedjes, is het inmiddels ook traditie dat de stukken voor Prinsjesdag uitlekken. Hierdoor is al het een en ander bekend. Wat weten we nu al over maatregelen die je persoonlijke financiën raken? En over welke onderwerpen moeten nog knopen worden doorgehakt?
Bekijk hieronder het overzicht van 15 onderwerpen die van belang zijn voor je persoonlijke financiën in 2024:
1. Hoger belastingtarief in box 3 voor sparen en beleggen
Er wordt al jaren gewerkt aan een hervorming van de vermogensbelasting in box 3. Het is de bedoeling dat de belastingheffing beter aansluit op de werkelijk behaalde inkomsten uit sparen en beleggen.
Ondanks de demissionaire status van dit kabinet diende demissionair staatssecretaris van Fiscaliteit, Marnix van Rij, onlangs toch een voorstel in voor een nieuwe constructie. Het lijkt erop dat hij aanstuurt op een combinatie van heffingen, deels op basis van daadwerkelijke behaalde rendementen en deels nog op basis van fictieve rendementen.
Hier zullen we op Prinsjesdag niets over horen, want de knoop wordt pas na de verkiezingen doorgehakt. Het nieuwe systeem gaat bovendien pas in 2027 in. Tot die tijd is er een overbruggingsregeling.
Wel relevant voor dit moment is de hoogte van de vermogensbelasting in 2024. De fiscus werkt nu nog met een fictief rendement voor spaargeld, beleggingen en schulden. Hoe hoog dat cijfer volgend jaar wordt, is nog niet officieel bekend gemaakt.
Het fictieve rendement voor de categorie 'overige bezittingen' (waar aandelen, obligaties, een vakantiehuis, een tweede huis dat je verhuurt, cryptovaluta en andere beleggingen onder vallen) is gebaseerd op een langjarig gemiddelde rendement. Dit cijfer zal voor 2024 naar verwachting uitkomen op 6,04 procent, zo heeft vermogensbeheerder René Bruel van ABN AMRO MeesPierson eerder berekend. Het fictieve rendement op spaargeld bedraagt nu 0,36 procent. Het is nog niet duidelijk wat dit volgend jaar wordt.
Het zogenoemde voordeel uit sparen en beleggen wordt in 2023 belast tegen 32 procent. Dit belastingtarief stijgt volgend jaar naar verwachting naar 33 procent.
In 2023 geldt er per persoon een heffingsvrij vermogen van 57.000 euro. Welk deel van het vermogen is vrijgesteld voor de vermogensbelasting, is nog niet bekend.
Verder zijn al wat wijzigingen in de wetgeving aangekondigd. Zo is het niet meer nodig om vorderingen en schulden tussen fiscaal partners en tussen ouders en minderjarige kinderen aan te geven.
Bezit je een appartement, dan moet je jouw aandeel in het vermogen van de Vereniging van Eigenaren (VvE) nu nog opgeven als 'overige bezittingen'. Komend jaar valt het onder ´spaargeld´, omdat dat geld in de praktijk meestal op een bankrekening wordt gezet. Hierover betaal je straks minder belasting, want het fictieve rendement op spaargeld is een stuk lager. Hetzelfde geldt voor vermogen op een zogeheten derdengeldenrekening van een notaris, en dat is gunstig.
Naar verwachting gaat ook de heffingskorting voor groene beleggingen omhoog van 0,7 procent naar 1,1 procent van het vrijgestelde bedrag.
2. Streep door jubelton, de verruimde schenkingsvrijstelling eigen huis
De tijd dat de Belastingdienst je financieel tegemoet komt als je je kind of een andere bekende tussen 18 en 40 jaar wil ondersteunen bij de aankoop of verbouwing van een koophuis, is komend jaar voorbij.
In 2022 gold nog een royale vrijstelling voor de schenkbelasting van 106.671 euro. Voor dit jaar is dat verlaagd naar 28.947 euro. In 2024 gaat de stekker er helemaal uit.
3. Zorgpremie gaat verder omhoog in 2024
Op Prinsjesdag maakt het kabinet altijd een raming van de zorgpremie voor het nieuwe jaar. Uit de uitgelekte stukken blijkt dat de zorgpremie in 2024 met naar schatting 12 euro per maand omhoog zal gaan. Daarmee is de zorgpremie sinds 2020 met maar liefst 25 procent opgelopen. Op jaarbasis ben je dan ongeveer 1.800 euro kwijt, tegen zo'n 1.650 euro nu.
Ook Nederlandse zorgverzekeraars hebben al gewaarschuwd voor een premiestijging, vanwege de exponentieel gestegen zorgkosten. Op uiterlijk 12 november moeten alle zorgverzekeraars hun premie voor 2024 bekend hebben gemaakt. Dan weten we of de inschatting van het kabinet klopt.
4. Energierekening: prijsplafond voor energie verdwijnt, maar wel noodfonds voor lagere inkomens
Met de winter in aantocht, het energieplafond dat op 1 januari afloopt en gasprijzen die in de lift zitten, gaan consumenten zonder vast energiecontract een onzekere periode tegemoet.
Uit de uitgelekte stukken blijkt dat het prijsplafond voor energie in 2024 verdwijnt. Dit jaar betalen huishoudens maximaal 1,45 euro per kuub gas en 0,40 euro per kWh stroom, tot een verbruik van 1.200 kuub gas en 2.900 kWh.
Huishoudens worden in 2024 niet meer massaal beschermd tegen stijgende energieprijzen. Wel is er komend jaar nog een noodfonds voor huishoudens met lagere inkomens en een hoge energierekening.
Op Prinsjesdag moet ook duidelijk worden hoe hoog de energiebelasting wordt, want een groot deel van de energierekening vloeit naar de staatskas. Het kabinet heeft eerder aangekondigd de energiebelasting voor aardgas in 2024 te verhogen en die voor elektriciteit te verlagen. Dit moet consumenten stimuleren om over te stappen naar bijvoorbeeld een warmtepomp.
5. Inkomensondersteuning voor lagere en middeninkomens
Het kabinet wil twee miljard euro uittrekken koopkrachtverbetering voor lagere en middeninkomens en voor armoedebestrijding. Dat gebeurt volgens de uitgelekte stukken onder andere door de maximale huurtoeslag met 416 euro op jaarbasis te verhogen, ongeveer 35 euro per maand.
Ook wordt de arbeidskorting met 115 euro op jaarbasis opgetrokken voor werkenden met een inkomen tussen 23.000 en 37.000 euro. Dit is een vast bedrag dat je in mindering mag brengen op de te betalen belasting.
Volgens RTL Nieuws vloeit er 1,1 miljard euro naar een verhoging van het kindgebonden budget. Dat is een inkomensafhankelijke tegemoetkoming van de overheid in de kosten van kinderen. Het maximale bedrag per jaar voor het eerste kind gaat met 750 euro omhoog en voor het tweede en volgende kind met 883 euro.
... maar sneller in het hogere tarief voor de inkomstenbelasting
Dit geld wordt waarschijnlijk opgehoest door mensen met een hoger inkomen. Elk jaar schuift het drempelbedrag voor de tweede belastingschijf in box 1 (van 49,5 procent in 2023) mee met de inflatie. Naar verluidt gaat die grens in 2024 minder hard omhoog. Hierdoor kom je sneller terecht in het toptarief.
Volgens RTL Nieuws leiden alle maatregelen ertoe dat de koopkracht volgend jaar met gemiddeld 1,8 procent stijgt. Alle inkomensgroepen zouden erop vooruit moeten gaan. Vooral gezinnen met kinderen krijgen het wat makkelijker, met een plus van 2,4 procent.
6. Wat wordt het minimumuurloon?
Twee keer per jaar wordt het minimumuurloon aangepast aan de inflatie. Binnenkort wordt het bedrag vanaf 1 januari bekend gemaakt. Voor veel werknemers wordt dit extra spannend. Vanaf 2024 moeten werkgevers verplicht het minimumuurloon betalen. Er komt geen maand-, week- of dagloon meer.
Het aantal uren dat je per week werkt, is niet bij iedereen gelijk: de ene werknemer draait 40 uur per week en de andere 36 uur. Als het maandloon bij beide werknemers gelijk is, krijgt de werknemer met de 40-urige werkweek momenteel per uur een lager bedrag dan de werknemer die wekelijks vier uur minder werkt.
Dit verschil wordt vanaf 2024 gecorrigeerd. Daar profiteren werknemers met lange werkweken het meest van. Zij zien hun uurloon dan niet alleen stijgen met de inflatie, maar er komt nog een schep bovenop.
7. Blijft de AOW waardevast?
De lonen gaan momenteel harder omhoog dan de inflatie. De grote vraag is of de AOW gelijke tred gaat houden. De AOW-uitkering is in de eerste zes maanden van dit jaar met ongeveer 2 procent gestegen. Daar moet op in de tweede helft van 2023 nog een schep bovenop, om de verwachte inflatie van ongeveer 4 procent dit jaar bij te kunnen benen.
Lees ook: Blijft de AOW dit jaar waardevast? Lonen stijgen inmiddels harder dan de inflatie in 2023
8. Afschaffing STAP-budget
Er komt een einde aan het STAP-budget, een subsidie van 1.000 euro die elke werkende of werkzoekende kon aanvragen voor (om)scholing. Het kabinet trekt daar komend jaar de stekker uit.
Het is de vraag of hier iets voor terug komt. Recent onderzoek van HR-dienstverlener Visma wijst uit dat bijna 60 procent van de Nederlandse werknemers vindt dat het wettelijk verplicht moet worden dat iedereen een persoonlijk opleidingsbudget krijgt. Mogelijk maakt het kabinet hier dinsdag iets over bekend.
Vóór invoering van het STAP-budget kon je studiekosten opvoeren als aftrekpost voor de inkomstenbelasting.
9. Hypotheekrenteaftrek en eigenwoningforfait
De hypotheekrenteaftrek is de afgelopen jaren stapsgewijs afgebouwd. Iedereen mag nu hetzelfde percentage aftrekken, ongeacht de hoogte van het inkomen: 36,93 procent, het tarief van de eerste schijf van de inkomstenbelasting (box 1).
Huizenbezitters die geen (vrijwel) volledig afgeloste hypotheek hebben, moeten voor hun huis een bedrag bij hun inkomen tellen: het eigenwoningforfait. De fiscus beschouwt een eigen huis namelijk als een vorm van inkomen.
Het eigenwoningforfait is een percentage van de WOZ-waarde van je huis. Het kabinet kondigt elk jaar aan hoe hoog dit percentage is.
Mocht dit tarief omlaag gaan, dan is het de vraag of je minder gaat betalen. De WOZ-waarde waarover je in 2024 belasting moet betalen (die je begin dit jaar hebt ontvangen) is over de hele linie fors gestegen.
... en verdere afbouw Wet Hillen
Huizenbezitters die hun hypotheek volledig of grotendeels hebben afbetaald waren jaren geleden volledig vrijgesteld van het eigenwoningforfait, aangezien zij niet of nauwelijks hypotheekrente kunnen aftrekken (een regeling die bekend stond als de Wet Hillen).
Deze regeling wordt sinds 2019 in dertig jaar met 3,3 procentpunt per jaar afgebouwd. Heb jij je hypotheek (vrijwel) volledig afbetaald, dan krijg je nu nog een vrijstelling van 83,34 procent. Dat wordt in 2024 verlaagd naar 80,01 procent. Je moet dan dus 19,99 procent van het eigenwoningforfait opgeven.
10. Invorderingsrente belastingaanslag gaat verder omhoog
Als je een belastingaanslag niet op tijd betaalt, heft de fiscus normaal gesproken 4 procent invorderingsrente vanaf het moment dat de betalingstermijn is verstreken.
Tussen 23 maart 2020 en 30 juni 2022 is dit bedrag vanwege de coronapandemie tijdelijk verlaagd naar 0,01 procent. Daarna werd het stapsgewijs verhoogd.
Op 1 juli 2023 ging de invorderingsrente omhoog van 2 naar 3 procent. En op 1 januari 2024 wordt dit weer het oude tarief: 4 procent.
11. Reiskostenvergoeding verder opgetrokken
De onbelaste reiskostenvergoeding gaat in 2024 verder omhoog, van 0,21 cent per kilometer naar 0,22 cent per kilometer. Je kunt voor reiskosten dus een hogere vergoeding krijgen en dat is gunstig.
12. Je auto: bijtelling blijft ongewijzigd
Wie de auto van de zaak ook gebruikt voor privéritten, wordt geconfronteerd met een bijtelling: een bedrag dat bij je belastbare inkomen in box 1 wordt opgeteld. Dit is een bepaald percentage van de cataloguswaarde van de auto.
De bijtelling geldt alleen als je met de auto meer dan 500 kilometer per jaar privé rijdt; bijvoorbeeld om boodschappen te doen, vrienden te bezoeken en op vakantie te gaan. Zit je onder die grens, dan ontspring je de dans.
Voor de bijtelling gelden twee tarieven:
- 22 procent van de cataloguswaarde voor gewone leaseauto’s
- 16 procent voor volledig elektrische auto’s.
Die tarieven blijven komend jaar gelijk. De maximale catalogusprijs waarover het verlaagde tarief van 16 procent geldt, blijft ook zoals het nu is: 30.000 euro. In de voorgaande jaren werd die grens steeds verlaagd, waardoor steeds meer auto's deels in het verhoogde tarief van 22 procent vielen.
Ook de vrijstelling voor motorrijtuigenbelasting en de BPM (aanschafbelasting) voor elektrische auto's blijft komend jaar nog gewoon gelden.
13. Brandstofaccijnzen gaan omhoog
De prijs die je betaalt aan de pomp zit de laatste tijd weer in de lift, vanwege de oplopende olieprijzen. Vanaf 1 januari 2024 wordt tanken waarschijnlijk nóg duurder, want de accijnzen op brandstof gaan waarschijnlijk stijgen.
Het kabinet had de accijnzen eerder verlaagd als compensatie voor de gestegen (energie-)prijzen. Op 1 juli is die verlaging deels teruggedraaid en op 1 januari volgt de rest. Daar komt de automatische aanpassing aan de inflatie bij op.
Als het kabinet niet ingrijpt, gaan de accijnzen op benzine op 1 januari met 21 cent per liter omhoog en die op diesel met 13 cent per liter. Het kabinet staat onder druk om met de hand over het hart te strijken, maar er dreigt dan wel een gat van enkele honderden miljoenen euro's in de begroting.
Ligt er op Prinsjesdag geen voorstel, dan zal dit waarschijnlijk spannend worden tijdens de Algemene Beschouwingen.
14. Frisdrank en limonade worden duurder
Limonade, vruchtensap, frisdrank, groentesap en alcoholvrij (of -arm) bier worden vanaf 1 januari een stuk duurder. Dan gaat namelijk de verbruiksbelasting op deze dranken omhoog van circa 9 cent naar 26 cent per liter. Dat komt neer op een stijging van ongeveer 17 cent per liter.
Het kabinet wil hiermee stimuleren dat consumenten overstappen naar water, maar het geld zal ook welkom zijn: deze maatregel levert de schatkist ook een slordige 300 miljoen euro per jaar op.
15. Pakje sigaretten gaat ongeveer 10 euro kosten
Ook roken gaat nog flinker in de papieren lopen. Voor een pakje sigaretten van 20 stuks moet je vanaf april 2024 ongeveer 10 euro neertellen: 1 euro meer dan nu. De prijs voor een pak shag stijgt met ongeveer 3 euro naar 20 euro.
Vanaf 1 juli 2024 kun je geen sigaretten meer kopen in supermarkten en de horeca. Zoete smaakjes in e-sigaretten zijn vanaf 1 januari 2024 al verboden.
